W ciągu pierwszego roku życia dziecka, następuje tak niesamowity jego rozwój, że zmiany zachodzą praktycznie z dnia na dzień. Każdy rodzic nie tylko te zmiany bacznie obserwuje, ale także stara się je wspierać. I to już od pierwszych chwil życia malucha.
Dziecko poznaje otaczający je świat wszystkimi zmysłami: słuchem, smakiem, wzrokiem, dotykiem, węchem a zgodnie z założeniami integracji sensorycznej, także przez równowagę i czucie głębokie. Proces integracji sensorycznej rozpoczyna się już w okresie płodowym i trwa do ok. 6-7 roku życia. Dlatego tak ważne jest by wspierać ją już samego początku.
U noworodka stymulacja zmysłów dziecka jest tak naturalna, że nie potrzebuje żadnych dodatkowych zabawek czy akcesoriów. Zobaczcie, jak sprytnie natura to wymyśliła:
- mówiąc do dziecka, śpiewając mu, wpływamy na zmysł słuchu
- karmiąc piersią, butelką czy sposobem mieszanym działamy często i na zmysł smaku i zapachu jednocześnie
- tuląc, masując, dotykając rozwijamy zmysł dotyku
- nosząc i bujając bardzo pozytywnie wpływamy na zmysł równowagi i czucia głębokiego
I na samym początku, dla noworodka, te kilka czynności będzie w zupełności wystarczających – najważniejsze jest to, żeby być blisko i zaspokajać jego najważniejsze potrzeby.
A gdy nasz noworodek zamienia się w niemowlaka (około 1 miesiąca życia), można pomyśleć o pierwszych zabawkach i zabawach, które rozwój zmysłów mogłyby wspierać.
I tutaj z pomocą przychodzą zabawki sensoryczne, które oddziaływają na zmysły malucha – jeden lub kilka na raz. Charakterystyczne są dla nich różnorodne faktury i kolory. Często mają bezpieczne lusterka, szeleszczące elementy, metki czy ukryte wewnątrz dzwoneczki. Mogą wydawać dźwięki, zwróćcie jednak uwagę, by nie były one zbyt głośnie i drażniące.
Głównym zadaniem zabawek i zabaw sensorycznych będzie dostarczanie bodźców, stymulowanie zmysłów i budowanie świata doznań maluszka.
Zabawki i zabawy sensoryczne dla niemowlaka.
Dla tej grupy wiekowej powstała naprawdę spora ilość zabawek i akcesoriów. Od malutkich grzechotek, gryzaków, przez piłki sensoryczne, miękkie książeczki, zabawki kontrastowe, kostki aktywizujące, na matach sensorycznych kończąc.
U dziecka w wieku niemowlęcym, zabawki sensoryczne będą oddziaływały przede wszystkim na zmysł wzroku, dotyku. Jeśli chodzi o wzrok, rewelacyjnie sprawdzą się zabawki w kontrastowych kolorach, które będą przyciągały wzrok i zachęcały do aktywności. Możecie wybierać spośród książeczek, miękkich kostek edukacyjnych, czy szeleszczących kocyków.
Niemowlak otaczający świat będzie poznawał także za pomocą dotyku – nie tylko dłońmi, ale także wkładając złapane przedmioty i zabawki do buzi 🙂 Dlatego tak ważne jest, by były najlepszej jakości, bezpieczne, bez małych, łatwych do oderwania elementów. Tutaj bardzo dobrze sprawdzą się wszelkiego rodzaju grzechotki i gryzaczki, które jednocześnie będą łagodziły bóle dziąsełek w czasie ząbkowania.
Do stymulacji sensorycznej niemowlaka możecie także wykorzystać piłki sensoryczne – świetnie sprawdzą się nie tylko do zabawy, ale także do delikatnych masażyków, a tym samym pobudzania rozwoju układu dotykowego. Na zmysł dotyku będziecie także wpływać za każdym razem, gdy będziecie przytulać swoje maleństwo, głaskać, a nawet w kąpieli.
Zmysł równowagi i czucia głębokiego nadal najlepiej rozwijać po prostu nosząc, tuląc i bujając malucha. Ale zdajemy sobie sprawę, że na dłuższą metę chodzenie cały dzień z dzieckiem na rękach może być wyczerpujące. I tu z pomocą przychodzą leżaczki, bujaczki, czy nosidełka, które pomagają Rodzicowi odciążyć plecy, uwalniają ręce, a dziecku zapewniają bliskość i poczucie bezpieczeństwa.
Jak wspomagać rozwój słuchu? Mówiąc, śpiewając kołysanki, czytając książeczki, włączając spokojną muzykę, np. z pozytywki (u nas znajdziecie także takie z projektorami, które jednocześnie będą oddziaływały na zmysł wzroku).
Zmysł smaku i węchu u niemowlaka możecie wspierać już w trakcie rozszerzania diety Malucha, podając mu nowe pokarmy, wprowadzając nowe smaki i zapachy. Bardzo dobrze sprawdzi się do tego metoda BLW (Baby Led Weaning), w Polsce szerzej znana jako „Bobas Lubi Wybór”, która pozwala dziecku na samodzielne decydowanie co i ile chce zjeść. O niej samej i o tym „jak przygotować się do rozszerzania diety dziecka” pisaliśmy w tym wpisie.
To tylko kilka naszych propozycji na stymulowanie zmysłów maluszka w pierwszym roku jego życia.
Dodatkowo, na tatento.pl znaleźliśmy propozycje zabaw z niemowlakiem z podziałem na system zmysłowy, na który oddziaływają, zerknijcie do wpisu „Zabawy sensoryczne dla niemowląt”.
Zabawki i zabawy sensoryczne dla starszaka.
Stymulowanie i rozwijanie zmysłów to nie tylko domena zabawek dla niemowlaków. Takiego oddziaływania potrzebują także dzieci starsze. I tutaj bardzo dobrze sprawdzają się wszelkiego rodzaju masy plastyczne, memo dotykowe czy dźwiękowe, puzzle sensoryczne, zabawki do bujania i kołysania, pchania i jeżdżenia, wszelkiego rodzaju hamaki, huśtawki. Warto zaopatrzyć się także w farbki, którymi można malować palcami, czy bańki mydlane.
Zmysł wzroku:
– prosta gra memory
– puzzle
– sortery
– czytanie, oglądanie książeczek
– kolorowanie
Zmysł dotyku:
– puzzle sensoryczne
– ścieżka sensoryczna, którą możecie przygotować w domu, rozkładając na podłodze trasę z różnorodnymi materiałami, po których trzeba przejść – mogą to być papier, listki, karton, piórka, pompony, koce
– zabawa masami plastycznymi – plastelina, masa solna, piasek kinetyczny
Zmysł smaku:
– memory smakowe, które możecie przygotować w swoich kuchniach. Na zmianę ze swoim dzieckiem próbujcie różnych potraw i ich składników z zamkniętymi oczami i próbujcie zgadnąć, co to takiego.
Zmysł równowagi i czucia głębokiego:
super do tego sprawdzą się
– jeździki, pchacze
– deski do balansowania, np. Wobbel
– rowerki biegowe i hulajnogi
Zmysł słuchu:
– puzzle dźwiękowe
– rozpoznawanie zwierząt, przedmiotów po dźwiękach
– wspólne śpiewanie
Zmysł węchu:
– memory zapachowe
– zapachowe zagadki
Kilka ciekawych pomysłów na zabawy sensoryczne znaleźliśmy jeszcze we wpisie na dziecisawazne.pl „15 pomysłów na zabawy sensoryczne”.
Jak widzicie, oddziaływać na zmysły dzieci można na naprawdę wiele sposobów. My oprócz przedstawionych tutaj kilku pomysłów, mamy dla Waszych maluchów pomysłowe, rozwijające zabawki, które będą rewelacyjnie wspomagać integrację sensoryczną.
Znajdziecie je w naszym sklepie internetowym na Tublu.pl oraz w stacjonarnym, w Warszawie, przy Al. Niepodległości 19